Nieuws HPB-tumoren

Ondervoeding is bij alvleesklierkanker een veelvoorkomend probleem, 80% van de patiënten is bij diagnose reeds ondervoed. Dit probleem is aanwezig bij zowel patiënten die nog geopereerd kunnen worden als in de palliatieve fase. 
 

Frank Köhler is sinds 2020 voorzitter van patiëntenorganisatie Living with Hope. Hij kwam met LWH in contact op een patiënteninformatiedag over Neuro-endocriene tumoren in het Amsterdam UMC (destijds AMC). De NET-tumor werd bij hemzelf bij toeval ontdekt. Köhler zet zijn persoonlijke ervaringen en die als vakbondsbestuurder, wethouder, medewerker van de Chronisch zieken en Gehandicaptenraad en senator in om de belangen van patiënten met alvleesklierkanker te behartigen. 
 

Waar in dit overzicht gesproken wordt over alvleesklierkanker doelen we op het subtype adenocarcinoom, het meest voorkomend type. In 2019 waren er rond de 2700 diagnoses alvleesklierkanker (adenocarcinoom). De vijfjaarsoverleving van alvleesklierkanker is minder dan 5 procent. Daarmee heeft alvleesklierkanker, zeker in vergelijking met andere kankersoorten, een slechte prognose. Patiënten die de diagnose krijgen zijn vaak ouder dan 70 jaar. Bij meer dan de helft van de patiënten is de tumor al uitgezaaid tijdens diagnose.

Op 8 juli promoveerde Elise de Savornin Lohman (RabdoudUMC) rond het thema ‘diagnostiek en behandeling van het galblaascarcinoom: een overzicht van de huidige praktijk’. In haar onderzoek keek ze onder andere naar de behandeling van galblaascarcinoom in andere landen en roept op tot meer centralisatie.

Het aantal patiënten dat geopereerd wordt voor alvleesklierkanker is de afgelopen jaren toegenomen. Dankzij regionale samenwerking is de kans dat een patiënt een operatie ondergaat gelijk wanneer de diagnose in een expertisecentrum of regulier ziekenhuis gesteld wordt. Dat blijkt uit een studie van Anouk Latenstein (Amsterdam UMC) en collega’s, met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Het onderzoek werd gepubliceerd in The British Journal of Surgery. 

De zorg van patiënten met alvleesklierkanker kan verbeteren door intensievere samenwerking, verdergaande centralisatie en minder praktijkvariatie. Dat is een belangrijke rode draad door het proefschrift van Anouk Latenstein (Amsterdam UMC). Ze promoveerde op 5 maart op onderzoek met o.a. data uit de Nederlandse Kankerregistratie, binnen het Dutch Pancreatic Cancer Project (PACAP), dat momenteel onderdeel is van het Deltaplan Alvleesklierkanker.

Ben Peters krijgt in 2018 de diagnose alveesklierkanker. In het rapport ‘uitgezaaide kanker in beeld’ deelt hij zijn verhaal. ‘Als ik toen had geweten wat ik nu weet, had ik andere keuzes gemaakt’.
 

Tweederde van de patiënten met alvleesklierkanker krijgt te maken met cachexie. Toch ontving tussen 2015 en 2018 maar circa de helft van deze patiënten een consult bij een diëtist. Dat blijkt uit onderzoek van Anouk Latenstein (Amsterdam UMC) en collega’s. De overleving van patiënten met en zonder cachexie was vergelijkbaar, maar daalde significant bij ernstiger (≥10%) gewichtsverlies. Volgens de onderzoekers is er meer bewustzijn nodig over cachexie en de preventie van ernstig gewichtsverlies.