Nieuws slokdarm- en maagkanker

Over de man-vrouw verschillen in behandeling en overleving van uitgezaaide slokdarm- en maagkanker is nog niet veel bekend. Willemieke Dijksterhuis en collega’s onderzochten de verschillen op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie. De studie werd gepubliceerd in het Journal of the National Cancer Institute. 

Op 25 juni promoveert Willemieke Dijksterhuis (IKNL, Amsterdam UMC) na jarenlang onderzoek rond de palliatieve zorg van slokdarm- en maagkankerpatiënten. ‘De overleving van deze patiëntgroep is de afgelopen 26 jaar van 18 naar 22 weken toegenomen, maar met kleine stapjes kunnen we kwaliteit van leven en levensduur verbeteren.’

Bijna de helft van de patiënten met slokdarm- of maagkanker kampt al voor de behandeling met ernstig gewichtsverlies (cachexie), maar slechts éénderde wordt doorverwezen naar de diëtist. Dat blijkt uit onderzoek van Willemieke Dijksterhuis (Amsterdam UMC, IKNL) en collega’s. Regelmatige voedingsscreening, diëtistische interventies en een multidisciplinaire benadering kunnen de behandeling voor deze patiënten verbeteren. 
 

Het aantal patiënten met maagkanker dat tijdens diagnose hoort dat de kanker is uitgezaaid naar het buikvlies neemt toe. Dat blijkt uit onderzoek van Willem Koemans (NKI-AvL) en collega’s waarin, met cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), gekeken is naar de incidentie, behandeling en overleving van deze patiëntgroep. 

Het uitzaaiingspatroon van het adenocarcinoom van de maag verschilt afhankelijk van het histologische subtype van deze tumor. Het intestinale type zaait vaker uit naar de lever, terwijl bij het diffuse type vaker uitzaaiingen op het buikvlies worden gevonden. Dat concluderen Willem Koemans (NKI-AvL) en collega’s. Stratificatie en behandeling van patiënten naar histologisch subtype wordt daarom steeds belangrijker. 

Patiënten met maag- of slokdarmkanker krijgen na implementatie van een regionaal zorgpad significant vaker een PET- of PET/CT-scan. Dat blijkt uit onderzoek van Jolanda van Hoeve (IKNL) in Zuidwest-Nederland. In een andere studie in Noordoost-Nederland toont zij aan dat ongewenste klinische variatie verminderde na standaardisatie van het zorgpad slokdarmkanker, uitgezonderd patiënten die geen behandeling ontvingen. Beide studies zijn opgenomen in het proefschrift waarop Jolanda van Hoeve 29 oktober 2020 promoveerde aan de Universiteit Twente.

Patiënten met uitgezaaid adenocarcinoom van slokdarm of maag die behandeld zijn met palliatieve eerstelijns systemsche therapie in ziekenhuizen met een hoog behandelvolume, krijgen vaker tweedelijnstherapie. Dat blijkt uit onderzoek van Willemieke Dijksterhuis (Amsterdam UMC en IKNL) en collega’s. Deze studie toont verder aan dat patiënten na tweedelijnsbehandeling met paclitaxel/ramucirumab een langere overleving hebben vergeleken met patiënten die monotherapie met taxanen ontvingen.

Zorgpaden voor patiënten met kanker leveren een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg en uitkomsten van deze zorg. Dat concludeert Jolanda van Hoeve in het proefschrift dat zij 29 oktober 2020 verdedigde aan de Universiteit Twente. De ontwikkeling en implementatie van zorgpaden kan echter niet los worden gezien worden van andere ontwikkelingen. “Sterker nog: een zorgpad dient juist gebaseerd te zijn op actuele landelijke richtlijnen en beroepsnormen.”