Incidentie invasief melanoom sterk toegenomen in Europa tussen 1995-2012

De incidentie van huidmelanomen is in Europa in de periode 1995 - 2012 sterk toegenomen, zowel bij mannen als vrouwen. Deze stijging is voornamelijk toe te schrijven aan dunnere tumoren. Dat blijkt uit een grote internationale studie, waaraan achttien Europese kankerregistraties deelnamen aangevuld met gegevens van meer dan 117 miljoen mensen. Volgens de onderzoekers tonen de resultaten van deze studie aan dat er in Europa extra preventieve maatregelen nodig zijn om de blootstelling aan uv-straling, met name in de kindertijd, te beperken. Daarnaast is aanvullend onderzoek nodig om vroegtijdige, doelgerichte detectie van agressieve melanomen mogelijk te maken. 

In deze studies zijn trends geanalyseerd ten aanzien van de incidentie van melanoom in situ en invasief melanoom in een aantal Europese landen in de periode 1995 en 2012, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen dunne en dikkere melanomen De onderzoekers verzamelden hiervoor geanonimiseerde gegevens uit diverse Europese kankerregistraties, waaronder de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Deze gegevens werden samengevoegd en gecombineerd in een databank met informatie over leeftijd, geslacht, diagnosejaar, histologisch type, tumorlocatie, gedrag (invasief of in situ) en laesiedikte. Gegevens over sterfte werden verkregen uit publieke databank van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De aldus opgebouwde databank omvatte gegevens van meer dan 117 miljoen inwoners, inclusief informatie over circa 415.000 huidmelanomen geregistreerd door achttien Europese kankerregistraties (waarvan zeven met een landelijke dekking). De onderzoekers stelden in de periode 1995 - 2012 een statistisch significante stijging vast van de incidentie van zowel invasieve melanomen (gemiddelde jaarlijkse relatieve verandering 4% bij mannen en 3% bij vrouwen) als melanoom in situ (gemiddelde jaarlijkse relatieve verandering 8% bij mannen en 6% bij vrouwen).

Beschouwing resultaten

De toename van invasieve laesies lijkt volgens de onderzoekers vooral te wijten aan dunne melanomen met een gemiddelde jaarlijkse relatieve verandering van 10% bij mannen en 8,3% bij vrouwen. De incidentie van dikke melanomen nam eveneens toe, hoewel deze toename de afgelopen jaren langzamer verliep. De incidentietrends varieerden aanzienlijk tussen de diverse kankerregistraties. De stijging in Nederland was groter dan in de andere landen. Uit de studie blijkt verder dat de sterfte door invasief melanoom tussen 1995 en 2012 bleef stijgen in Noorwegen, IJsland (alleen bij oudere patiënten), Nederland en Slovenië. 

Conclusie en aanbevelingen

L. Sacchetto en collega’s concluderen dat deze studie aantoont dat de incidentie van huidmelanoom in Europa in de periode 1995 - 2012 sterk is toegenomen, zowel bij mannen als vrouwen. Deze stijging was voornamelijk toe te schrijven aan dunnere laesies. De incidentie van in situ tumoren nam ook toe, met een steilere trend vergeleken met invasieve gevallen. De incidentie van dikke laesies nam echter minder sterk toe. Daarnaast levert een eerdere diagnose ogenschijnlijk geen compensatie voor de algehele toename van het risico op een melanoom, omdat in dit dertien Europese landen omvattende onderzoek nog steeds een toename laat zien van dikke laesies en ook een lichte toename van de melanoomsterfte.

Op basis van deze bevindingen stellen de onderzoekers dat we in Europa niet kunnen afzien van de noodzaak van extra preventieve maatregelen ter beperking van de blootstelling aan UV-straling met name in de kindertijd. Dit sluit aan op de European Code Against Cancer om dikke laesies te voorkomen. Verder zijn verbeteringen in onderzoek hard nodig voor eerdere, doelgerichte detectie van agressieve melanomen.

Participerende kankerregistraties

Aan deze studie werkten mee onderzoekers en artsen van Piedmont Cancer Registry, National Cancer Registry Ireland, Geneva Cancer Registry, Scottish Cancer Registry, A.O.U. Città della Salute e della Scienza di Torino, Department of Epidemiology IMIB-Arrixaca (Murcia), Cluj Regional Cancer Registry, Tarragona Cancer Registry, Austrian National Cancer Registry, Institute for Social Medicine and Epidemiology (University Lübeck), Cancer Registry of Norway, Nederlandse Kankerregistratie, Escuela Andaluza de Salud Pública (Granada), Icelandic Cancer Registry, Cancer Registry and Histopathology Department (Ragusa, Italy), Belgian Cancer Registry, National Cancer Registration Service (Cambridge) en Epidemiology and Cancer Registry (Slovenia).

  • Sacchetto L, Zanetti R, Comber H, Bouchardy C, Brewster DH, Broganelli P, Chirlaque MD, Coza D, Galceran J, Gavin A, Hackl M, Katalinic A, Larønningen S, Louwman MWJ, Morgan E, Robsahm TE, Sanchez MJ, Tryggvadóttir L, Tumino R, Van Eycken E, Vernon S, Zadnik V en Rosso S. ‘Trends in incidence of thick, thin and in situ melanoma in Europe’. Eur J Cancer. 2018 Mar;92:108-118.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl

Gerelateerd nieuws

Kans op ontwikkelen tweede melanoom vraagt om nader onderzoek follow-up

Patiënten met een hoge nevus-dichtheid, een melanoom in situ, oudere patiënten en patiënten die meer dan tien jaar in de buitenlucht hebben gewerkt, lopen meer kans op het ontwikkelen van een tweede, primair melanoom. Dat staat in een publicatie van Melinda Schuurman (IKNL) en collega’s in de British Journal of Dermatology. Volgens de huidige richtlijn hoeft aan deze patiënten standaard geen follow-up aangeboden te worden. Aangezien deze studie aantoont dat zij een hogere kans hebben op het krijgen van een ander melanoom, zou uitbreiding van de follow-up overwogen kunnen worden. Zo’n besluit leidt wel tot toename van de werkdruk. Om die reden zou de haalbaarheid en kosteneffectiviteit hiervan eerst nader onderzocht moeten worden. 

lees verder

Huidkanker meest voorkomende vorm van kanker in Nederland

Zaterdag 30 mei is het Huidkankerdag. De incidentie van huidkanker is in 25 jaar met 250% toegenomen. In 1989 kregen in totaal 15.000 mensen een vorm van huidkanker, in 2014 was dat aantal bijna 53.000.  Het is één van de weinige vormen van kanker die vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Dat blijkt uit cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). IKNL licht de verschillende soorten huidkanker toe en geeft de cijfers.

lees verder