IKNL en MAASTRO Clinic realiseren model voorspellen overleving longkanker

IKNL en MAASTRO Clinic realiseren model voorspellen overleving longkanker

Onderzoekers van IKNL en Maastricht UMC zijn er in geslaagd een Bayesiaans-netwerk te ontwikkelen, waarmee patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom gereclassificeerd kunnen worden in TNM-stadiumgroepen volgens uiteenlopende TNM-edities. Het TNM-classificatiesysteem wordt gebruikt voor prognose, behandeling en onderzoek naar kanker. Ook is het gelukt om met dit model de overleving van bijna alle patiënten accuraat te voorspellen.

Het TNM-classificatiesysteem wordt regelmatig geactualiseerd aan de hand van nieuwe wetenschappelijke inzichten. Deze periodieke updates kunnen een potentiële breuk veroorzaken met bestaande gegevens in databanken, waaronder de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Opnieuw classificeren van deze gegevens is niet altijd mogelijk. Het kost bovendien veel tijd en vereist aanvullende data. Melle Sieswerda (IKNL) en collega’s ontwikkelden daarom een Bayesiaans-netwerk voor de reclassificatie van de 5e, 6e en 7e TNM-editie. Voor het trainen van het netwerk werden geen data gebruikt (met vooraf inzage) van de werkelijke TNM-classificatie, maar werd de relatie tussen TNM-stadium en overleving ingezet als leercurve.

Studieopzet

De onderzoekers begonnen met het verzamelen van data van 146.084 patiënten uit de NKR. Vervolgens werd het Bayesiaans-netwerk ontwikkeld met knooppunten voor de TNM-editie en overleving, een groep knooppunten voor alle TNM-edities en een groep voor uitsluitend editie 7. Voordat de conditionele kansen met behulp van data werden geleerd, werden handmatig eerdere relaties tussen de groepen gespecificeerd na analyse van de veranderingen tussen de edities.

Uitsluitend ter evaluatie werd een deel van de testdata van de 7e TNM-editie handmatig gereclassificeerd naar de 6e editie. De prestaties van het Bayesiaans-netwerk werden geëvalueerd op gebied van sensitiviteit, specificiteit en accuraatheid. Vervolgens werd de 2-jaarsoverleving geëvalueerd met de zogeheten ‘receiver operating characteristic – area under the curve’ (ROC AUC) en de kalibratie van het model gevisualiseerd.

Resultaten

Handmatige reclassificatie van de stadiumgroep volgens de 7e en 6e editie als fundament voor de testprocedure was bij 5,6% van de patiënten onmogelijk. Het voorspellen van de stadiumgroepen in de 6e editie met behulp van de 7e editie en vice versa leverde een gemiddelde accuraatheid, sensitiviteit en specificiteit op tussen 85% en 99%. De AUC voor de 2-jaarsoverleving was 81%.

Conclusie en betekenis

Melle Sieswerda en collega’s concluderen dat zij met succes een Bayesiaans-netwerk hebben ontwikkeld voor het reclassificeren van TNM-stadiumgroepen voor diverse TNM-edities. Ook is het gelukt de overleving van patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom te voorspellen zonder dat er vooraf kennis was van de werkelijke TNM-classificatie op basis van de trainingsdata van deze edities.

Verder stellen de onderzoekers dat binaire voorspelling van de overleving minder relevant is dan de voorspelde kans en modelkalibratie. Met andere woorden: het is beter om een aantal uitkomsten tegelijk te voorspellen: kans op overlijden binnen 6 maanden, tussen 6-12 maanden, 12-24 maanden en meer dan 2 jaar door het Bayesiaans-netwerk, incl. voorspelde waarschijnlijkheid.

Toepassing onderzoek

Voor onderzoeksdoeleinden kunnen deze kansberekeningen worden gebruikt voor gewogen reclassificatie van oudere data. De parameters in het huidige model zijn geënt op specifieke omstandigheden in Nederland. Maar aangezien diagnose, behandeling en overleving van niet-kleincellig longcarcinoom vergelijkbaar zijn in Westerse en ontwikkelde landen, verwachten de onderzoekers dat dit Bayesiaans-netwerk ook in het buitenland kan worden gebruikt. In dat geval is nog wel validatie nodig. Tot slot verwachten zij dat dit model ook kan werken voor andere kankersoorten en TNM-edities, maar dit vraagt eerst om aanvullend onderzoek. 

Gerelateerd nieuws

Specifieke overlevingscijfers nu beschikbaar op kanker.nl

specifieke cijfers kanker

Op kanker.nl is nu informatie beschikbaar over specifieke overlevingscijfers bij borstkanker, darmkanker, longkanker en prostaatkanker op basis van een aantal patiënt- en tumorkenmerken. Hiermee wordt de overleving van een vergelijkbare groep patiënten in de afgelopen jaren getoond. De informatie is op verzoek van patiëntenorganisaties gerealiseerd en kan een startpunt zijn voor het gesprek met de behandelend arts.

 

lees verder

Grootste wereldwijde studie tot dusver toont kloof in kankeroverleving

Wereldwijd zijn er grote verschillen in de overleving van diverse kankersoorten. Dat blijkt uit een internationale studie op basis van gegevens van bijna 26 miljoen patiënten afkomstig van 279 kankerregistraties in 67 landen. Zo nam de 5-jaarsoverleving voor borstkanker of colorectale kanker toe in de meeste ontwikkelde landen en in Zuid-Amerika. Verbetering van de overleving van baarmoederhals- en eierstokkanker bleef echter de afgelopen 15 jaar beperkt. Opvallend is verder dat patiënten met maagkanker in Zuidoost-Azië een hogere overleving hebben, waarschijnlijk het gevolg van vroege, intensieve diagnostiek en radicale chirurgie. Mogelijk kunnen hier belangrijke lessen uit getrokken worden

lees verder