Nieuws

In 2020 werd bij 115.000 patiënten* kanker vastgesteld, een daling van 4.000 ten opzichte van 2019. De daling is veroorzaakt door uitstel van (huis)artsbezoek, het tijdelijk stopzetten van de bevolkingsonderzoeken en afschaling van de zorg afgelopen voorjaar vanwege de coronacrisis. Dit is de eerste keer in dertig jaar, sinds het begin van de kankerregistratie, dat het aantal patiënten is gedaald. De daling is zichtbaar bij de meeste soorten kanker, maar was het grootst bij borstkanker, darmkanker en prostaatkanker. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie die Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) deelt vanwege Wereldkankerdag morgen 4 februari.

De deelnamegraad bij de bevolkingsonderzoeken naar borst- en darmkanker is nog steeds hoog, maar neemt licht af. Daarnaast is het screeningsinterval bij het bevolkingsonderzoek borstkanker toegenomen door gebrek aan personele capaciteit. Dat blijkt uit de monitoren van het bevolkingsonderzoek die IKNL verzorgt in opdracht van het RIVM. De monitoren rapporteren over 2018 en 2019, dus de effecten van de coronacrisis zijn nog niet zichtbaar.

De polygenetische risicoscore op basis van 313 veelvoorkomende genetische varianten (PRS313-score) is een onafhankelijke factor samenhangend met het risico op het ontwikkelen van contralaterale borstkanker. Dat concluderen onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut in een uitgebreide studie. De PRS313-score kan ingebouwd worden in bestaande predictiemodellen en op die manier bijdragen aan het identificeren van vrouwen met een laag of hoog risico op contralaterale borstkanker.

Borsttumoren die gevonden worden tijdens het bevolkingsonderzoek naar borstkanker hebben, onafhankelijk van de gehanteerde definitie voor gevorderde borstkanker, minder vaak een gevorderd stadium. Dat blijkt uit een studie van Linda de Munck (IKNL) en collega’s. Impliciet geeft deze uitkomst  een indicatie dat vroege opsporing leidt tot een verschuiving van het tumorstadium en daarmee ook vermindering van de behandelgerelateerde last en sterfte door borstkanker.

19 september is het de Dag van de Diëtist. In een interview met Herma ten Have, oncologiediëtist en lid van de Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO), wordt duidelijk wat de oncologiediëtist voor patiënten met kanker kan betekenen. Zij is opgenomen in de Verwijsgids Kanker en is net als alle opgenomen diëtisten gespecialiseerd in de oncologie.

Integratie van klinische en moleculaire biomarkers en resultaten van pathologisch onderzoek in een Bayesiaans computermodel (ENDORISK) kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het preoperatief inschatten van de risico’s en uitkomsten van baarmoederkanker. Dat concludeert Casper Reijnen in zijn proefschrift waarop hij 8 september cum laude is gepromoveerd aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. “Met ENDORISK kunnen over twee jaar álle patiënten met baarmoederkanker individueel worden geïnformeerd en betrokken bij het besluitvormingsproces.”

Dikkedarmkanker is een zeldzame ziekte bij adolescenten en jongvolwassenen (AYA’s). Uit onderzoek van Richarda de Voer (Radboudumc) en collega’s blijkt dat bij AYA’s met dikkedarmkanker klinische, moleculaire en genetische kenmerken worden gevonden die afwijken van de kenmerken bij patiënten van 60 jaar en ouder. Bij 39% van de jonge patiënten werd een genetische risicofactor geïdentificeerd. Deze bevindingen bieden aanknopingspunten voor nieuwe strategieën voor de klinische zorg.

Hoewel de prognose van patiënten met een dun melanoom (Breslow-dikte 1 mm) uitstekend is op populatieniveau, kunnen sommige patiënten sterven aan de gevolgen van een dun melanoom. Daarom zouden deze patiënten beter gestratificeerd moeten worden in hoog of laag risico, omdat dit diagnostische en therapeutische consequenties heeft in tijden van gepersonaliseerde zorg. Dat stellen Loes Hollestein (Erasmus MC, IKNL) en Tamar Nijsten (Erasmus MC) in een commentaar in de British Journal of Dermatology.