Nieuws

Het aantal nieuwe gevallen van kanker bij kinderen en adolescenten is in de afgelopen decennia licht gestegen. Slechts een aantal vormen van kanker waren verantwoordelijk voor de toename, de meeste soorten zijn relatief stabiel gebleven sinds 1990. Dat blijkt uit onderzoek van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie en IKNL.

De Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) heeft IKNL gevraagd om vanaf 1 augustus 2020 de kwaliteitsregistratie uit te voeren voor de prostatectomieën en cystectomieën in Nederlandse ziekenhuizen. Kwaliteitsregistraties zijn belangrijk voor het monitoren van de kwaliteit van zorg. IKNL gaat op basis van de verzamelde data een rapportage opstellen voor de NVU, waarin inzicht wordt gegeven in de geleverde zorg en op basis waarvan eventuele kwaliteitsverbeteringstrajecten kunnen worden geïnitieerd.

Door de maatregelen tijdens de COVID-19-pandemie is de kankerzorg veranderd. Patiënten gingen niet of later naar de huisarts en werden later doorverwezen naar het ziekenhuis. Daardoor zijn er wekenlang een kwart minder kankerdiagnoses gesteld, zo blijkt uit de Nederlandse Kankerregistratie op basis van voorlopige diagnoses in de pathologiedatabase PALGA. Avinash Dinmohamed van Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en Sabine Siesling van IKNL en de Universiteit Twente en collega’s beschrijven deze daling in het aantal diagnoses in het hoog aangeschreven wetenschappelijke tijdschrift Lancet Oncology.

Als gevolg van de COVID-19-crisis is het aantal nieuwe kankerdiagnoses vanaf week 8 tot en met week 17 aanzienlijk gedaald. De daling was het grootst bij huidkanker, maar daar is weer sprake van herstel. Deze ontwikkeling is zichtbaar in de Nederlandse Kankerregistratie op basis van voorlopige diagnoses uit de landelijke pathologiedatabase PALGA. IKNL monitort de gevolgen van de COVID-19-crisis op het aantal kankerdiagnoses, behandelpatronen en uiteindelijk ook de behandeluitkomsten. Bekijk de laatste cijfers hierover op www.iknl.nl/COVID-19

De incidentie en overleving van slokdarm- of maagadenocarcinoom verschilt naar gelang het histologische subtype van deze tumoren. De prognose van patiënten met een intestinale tumor is significant beter dan van lotgenoten met een diffuse tumor. Dat blijkt uit een landelijke studie van Rosa van der Kaaij (NKI-AvL, Amsterdam), waarin data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) zijn gekoppeld.

De leeftijdgestandaardiseerde incidentie van chronische lymfatische leukemie is in Nederland tot 2003 geleidelijk blijven stijgen en bleef in de jaren daarna relatief stabiel. Dat blijkt uit onderzoek van Lina van der Straten (IKNL & Albert Schweitzer Ziekenhuis) en collega’s met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De relatieve overleving van deze patiënten vertoont nog steeds een opgaande lijn. De hoop is daarbij vooral gevestigd op bijdragen door nieuwe medicijnen, zoals kinaseremmers en pro-apoptotische middelen.

De meest voorkomende kankersoorten in 2019 waren huidkanker, borstkanker, longkanker, prostaatkanker en darmkanker. Dat blijkt uit de cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie beheerd door IKNL. In 2019 kregen ongeveer 118.000 mensen de diagnose kanker, ruim 2.000 meer dan in 2018. Deze stijging komt door bevolkingsgroei, vergrijzing, omdat mensen op oudere leeftijd een grotere kans op kanker hebben, en risicofactoren. Huidkanker is de meest voorkomende kankersoort en het aantal diagnoses huidkanker is ook in 2019 weer gestegen. Longkanker veroorzaakt verreweg de meeste sterfte aan kanker.

Acute promyelocyten leukemie lijkt vaker voor te komen bij mensen met een Spaanse achtergrond. Dat blijkt uit onderzoek van Avinanash Dinmohamed en Otto Visser (IKNL) met behulp van gegevens van RARECAREnet, een Europese databank waarin informatie over zeldzame vormen van kanker is opgeslagen. Extra onderzoek is volgens de onderzoekers nodig om de etiologisch factoren tussen groepen met verschillende genetische achtergronden en leefomgevingsfactoren nader te specificeren.