Nieuws

Oudere patiënten met uitgezaaide dikkedarmkanker krijgen niet alleen vaker een eerstelijnsbehandeling met één cytostaticum (meestal zonder doelgerichte therapie), maar komen in de praktijk ook minder vaak toe aan vervolgtrajecten van een behandeling. Dat staat in een publicatie in Acta Oncologica van Lieke Razenberg (IKNL, Catharina Ziekenhuis) in samenwerking met collega’s van Elisabeth-Tweesteden, Bernhoven, VieCuri en Erasmus MC. Volgens de auteurs is aanvullend onderzoek gewenst om de mogelijkheden van andere behandelopties, zoals doelgerichte therapie, bij oudere patiënten met uitgezaaide dikkedarmkanker te verduidelijken.

Er zou meer onderzoek gedaan moeten worden naar basaalcelcarcinoom bij de alleroudsten (80 jaar en ouder). In deze toekomstige studies dient specifiek aandacht te zijn voor de relatie tussen het bepalen van de prognose en kwaliteit van leven van deze patiënten op zowel korte als langere termijn. Dat stellen onderzoekers van Radboudumc in samenwerking met IKNL op basis van een uitgebreide literatuurstudie. Volgens de onderzoekers zijn de epidemiologische en klinisch-pathologische gegevens in de bestaande literatuur te schaars en te heterogeen om dermatologen adequate ondersteuning te bieden bij klinische besluitvorming in de dagelijkse praktijk.

Het percentage ouderen dat een of meer medicatie-uitgiftes ontvangt gedurende het hele jaar voor de diagnose dikkedarmkanker, is hoger vergeleken met een controlegroep zonder kanker met vergelijkbare leeftijd en geslacht. Dit aandeel neemt verder toe tijdens de laatste drie maanden voorafgaand aan de kankerdiagnose, zo blijkt uit onderzoek van Felice van Erning (IKNL) en collega’s van onder meer MMC en PHARMO Institute. Het verhoogde medicatiegebruik bij ‘toekomstige’ patiënten is voornamelijk gerelateerd aan comorbiditeit(en), terwijl de medicatie-uitgiftes in de laatste maanden voor de kankerdiagnose voornamelijk gerelateerd lijken te zijn aan (symptoombestrijding van) dikkedarmkanker.

Ouderen met stadium III dikkedarmkanker hebben eenzelfde voordeel van adjuvante chemotherapie wat betreft het verkleinen van het risico op een afstandsrecidief als jongere patiënten. Daarom dient adjuvante chemotherapie ook bij oudere patiënten overwogen te worden. Dat stelt Felice van Erning (IKNL) in haar proefschrift waarop ze woensdag 21 december promoveert aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het promotieonderzoek toont tevens aan dat monotherapie met capecitabine in de dagelijkse, klinische praktijk beter door ouderen wordt verdragen en voor minder bijwerkingen zorgt, zonder beperking van de overlevingswinst. Combinatietherapie met oxaliplatin zou om die reden niet langer standaard mogen zijn bij oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker. 

Oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker die na een operatie adjuvante chemotherapie krijgen met CAPOX (oxaliplatin en capecitabine) of CapMono (uitsluitend capecitabine) hebben zowel een betere ziektevrije als algehele overleving. Deze toegenomen overleving lijkt echter niet samen te hangen met de gekozen adjuvante therapie, maar vooral met het kunnen afronden van deze behandeling. Felice van Erning (IKNL) en collega’s concluderen op basis van deze studie dat oxaliplatin waarschijnlijk geen extra overlevingsvoordeel oplevert en dat het toevoegen van dit middel mogelijk niet gerechtvaardigd is. Vanwege de observationele opzet van de studie dienen deze bevindingen vooralsnog voorzichtig geïnterpreteerd te worden.

Bij patiënten met dikkedarmkanker en metachrone metastasen (stadium IV) speelt een hoge leeftijd (vanaf 75 jaar) een belangrijke rol bij het wel of niet krijgen van palliatieve, systemische therapie. Zelfs bij oudere patiënten, geselecteerd voor het volgen van een gecombineerde therapie met CAPOX, wordt de behandeling in de praktijk vaak eerder gestaakt. Dat concluderen Lieke Razenberg (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s in een population-based studie verschenen in Geriatric Oncology. De onderzoekers signaleren verder een aanzienlijke variatie tussen ziekenhuizen in het voorschrijven van palliatieve, systemische therapie, met name bij patiënten van 75 jaar of ouder.

Slechts een derde van de oudere patiënten (70 jaar en ouder) met stadium III dikkedarmkanker krijgt adjuvante chemotherapie. Dat blijkt uit een studie van IKNL-onderzoeker Felice van Erning en collega’s, waarin de intensiteit en toxiciteit van een aantal systemische behandelingen is onderzocht bij ouderen. Zo wordt CAPOX (capecitabine & oxaliplatin) geassocieerd met meer graad III-IV toxiciteiten in vergelijking met CapMono (monotherapie met capecitabine) met als gevolg dat oudere patiënten die CAPOX krijgen vaker hun behandeling (moeten) afbreken. Deze uitkomsten leveren nieuwe inzichten op voor het bespreken van de voor- en nadelen van behandelopties bij oudere patiënten.

Maart is uitgeroepen tot darmkankermaand. Darmkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Uit actuele cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van IKNL blijkt dat er grote leeftijdsgerelateerde verschillen bestaan in het optreden, de behandeling en uitkomsten van behandeling van deze ziekte. Darmkanker is namelijk een ziekte die voornamelijk mensen op oudere leeftijd treft. Het streven is de ziekte in een zo vroeg mogelijk stadium op te sporen door ouderen uit te nodigen voor het bevolkingsonderzoek naar darmkanker.