Een operatie bij patiënten met slokdarmkanker is een ingrijpende procedure. Patiënten hebben tijdens de klinische periode een hoog risico (42% - 73%) op postoperatieve complicaties en na ontslag uit het ziekenhuis ervaren zij vaak een forse achteruitgang in hun fysieke fitheid. Daarom is het project PRIOR (PReoperative intervention to Improve outcomes in Oesophageal cancer patients after Resection) gestart. In dit project nemen patiënten deel aan een preoperatieve interventie, bestaande uit een fysiek trainingsprogramma en voedingsadviezen.
De behandeling van patiënten met slokdarmkanker in het curatieve traject start doorgaans met neoadjuvante chemoradiatie gedurende zes weken. Deze behandeling wordt na een ‘rustpauze’ van ongeveer zes weken gevolgd door een operatie van de slokdarm. In het PRIOR-project werkt een patiënt in de periode tussen de chemoradiatie en de operatie aan een optimale fysieke conditie om zo de kans op een goed postoperatief herstel te bevorderen.
Dr. Jaap Dronkers (HU) is projectleider en Elja Reijneveld (HU), promovendus en prof. dr. Cindy Veenhof (HU) zijn onderdeel vanuit het projectteam. Vanuit IKNL zijn dr. Sandra Beijer en dr. Miranda Velthuis in de projectgroep betrokken en is dr. Rob Verhoeven onderdeel van de stuurgroep.
Preoperatieve interventie
De preoperatieve training richt zich met name op de spierfunctie. Afname van spiermassa is een voorspellende factor voor een verminderd postoperatief herstel en komt vaak voor bij patiënten met slokdarmkanker. Het trainingsprogramma wordt uitgevoerd onder begeleiding van een eerstelijns fysiotherapeut en is gericht op het verbeteren van de (adem)spierfunctie en algehele conditie.
Onder begeleiding van een diëtist werkt de patiënt ook aan een optimale voedingstoestand. Gedurende het traject vinden meerdere meetmomenten plaats in het ziekenhuis, waarbij de fysieke conditie en voedingstoestand in kaart worden gebracht en gevolgd. De implementatie van deze nieuwe zorg, bestaande uit preoperatieve interventie en bijbehorende meetmomenten binnen het huidige zorgtraject, wordt gecombineerd met een versneld herstelprogramma dat op dit moment al in veel ziekenhuizen geheel of gedeeltelijk is geïmplementeerd.
Samenwerking
Het project is een samenwerking van IKNL met de Hogeschool Utrecht, UMC Utrecht en UMC Groningen en zal worden geïmplementeerd in vijf ziekenhuizen in Nederland: UMC Utrecht, UMC Groningen, Gelre Ziekenhuis Apeldoorn, Isala Ziekenhuis Zwolle en Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo. Fysiotherapeuten en diëtisten werkzaam in deze ziekenhuizen zijn nauw betrokken bij de inhoud en implementatie. Het fysieke trainingsprogramma wordt begeleid door eerstelijns (oncologie)fysiotherapeuten, die voor dit project aanvullende scholing en informatie ontvangen. Bij positieve evaluatie van de ‘nieuwe zorg’ zal in een volgende fase de innovatie landelijk worden uitgerold met gebruik van de kennis opgedaan in dit project.
Uitkomstmaten
De resultaten van het project worden geëvalueerd door de behandelgegevens te vergelijken met retrospectief verkregen behandelgegevens van een controlegroep uit een voorgaande periode. Primaire uitkomstmaten zijn postoperatieve complicaties, ligduur in het ziekenhuis, ontslagbestemming en fysiek activiteitenniveau na drie maanden. Retrospectieve gegevens zullen verkregen worden via de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en het Prospective Observational Cohort Study of Oesophageal-gastric cancer Patients (POCOP). Daarnaast worden de behandelgegevens gebruikt om het hersteltraject van patiënten na een slokdarmoperatie in kaart te brengen en welke factoren dit herstel beïnvloeden. Op deze manier kan deze nieuwe zorg verder worden ontwikkeld en geoptimaliseerd.
Meer informatie
De inclusie van patiënten is februari 2018 van start gegaan en loopt door tot begin 2020. Meer informatie over het PRIOR-project is verkrijgbaar bij Elja Reijneveld, junior onderzoeker Hogeschool Utrecht.
