Mock-up van blaas in handen

BlaZIB-studie afgerond: waardevolle inzichten voor blaaskankerzorg in Nederland

Het BlaZIB-onderzoek (BlaaskankerZorg In Beeld) is afgerond. Het doel van deze studie was inzicht geven in de kwaliteit van zorg in Nederland en deze - waar mogelijk - te verbeteren. Om dit te bereiken brachten onderzoekers de blaaskankerzorg in beeld vanaf het optreden van de eerste klachten tot en met een paar jaar na de diagnose en behandeling. Uit dit onderzoek kwamen veel relevante inzichten in de zorg voor blaaskankerpatiënten. Deze zijn inmiddels gedeeld met zowel de wetenschappelijke verenigingen die bij de blaaskankerzorg zijn betrokken als de deelnemende patiënten (en hun naasten).

Inzicht in de klinische praktijk middels wetenschappelijk onderzoek

We willen allemaal de beste zorg. Niet alleen in ons eigen ziekenhuis, maar overal in Nederland. Maar ís die zorg wel overal hetzelfde? Of zijn er verschillen tussen ziekenhuizen? Kan de zorg verder worden verbeterd en zo ja, hoe? Deze vragen zijn beantwoord in de studie BlaaskankerZorg In Beeld (BlaZIB), uitgevoerd met financiële steun van KWF Kankerbestrijding. 

Ziekenhuisvolume en postoperatieve mortaliteit

Met de data verzameld in de BlaZIB-studie zijn veel verschillende aspecten van de blaaskankerzorg onderzocht. Zo is bijvoorbeeld gekeken naar de associatie tussen het ziekenhuisvolume voor radiale cystectomie (blaasverwijdering) en de postoperatieve sterfte. Uit het onderzoek bleek de kans op postoperatieve sterfte pas af te nemen vanaf een jaarlijks volume van minimaal 30, terwijl de huidige richtlijnen een volumenorm aanhouden van 20.

Het advies van de BlaZIB stuurgroep was om de volumenorm op te hogen naar minimaal 50 ingrepen.

Vergelijking van twee soorten chemoradiatie

In een andere studie binnen BlaZIB is gekeken naar verschillen in toxiciteit, overleving en ziektevrije overleving van twee veel toegepaste vormen van chemoradiatie; een regiment met capecitabine en een met 5-FU als radiosensitizer. Er werden geen significante verschillen gevonden.

Omdat chemoradiotherapie met capecitabine patiëntvriendelijker is (orale toediening, minder ziekenhuisbezoeken, minder radiotherapiebehandelingen), verdient chemoradiatie met capecitabine de voorkeur.

Helaas wordt het middel voor deze behandeling op dit moment (nog) niet vergoed. Hopelijk dragen de resultaten van deze studie bij om dit op korte termijn voor elkaar te krijgen. 

Kwaliteit van leven over de tijd

Naast de klinische aspecten van de blaaskankerzorg is ook gekeken naar de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven van patiënten met blaaskanker over de tijd. Hieruit bleek dat bij patiënten met niet-spierinvasieve blaaskanker gedurende de eerste 2 jaar na diagnose, de negatieve effecten op de kwaliteit van leven ten opzichte van de baseline meting (rondom diagnose) beperkt waren. Uitzondering hierop was het cognitief functioneren (zoals geheugen en concentratie).

Twee jaar na diagnose geven patiënten aan dat het cognitief functioneren is verslechterd. Dit heeft waarschijnlijk (deels) te maken met toenemende leeftijd. 

Patiënten met spierinvasieve blaaskanker rapporteren een tijdelijke verslechtering in fysiek functioneren. Het feit dat men rond dat meetpunt nog behandeld wordt, of herstellende is van de behandeling zal hier een rol in spelen. Verder ervaren patiënten over de tijd minder vaak negatieve gevoelens. Mogelijk komt dit doordat steeds meer duidelijkheid komt over behandelmogelijkheden en zekerheid hoe het de patiënt zal vergaan.  

Samenvatting van de belangrijkste resultaten

Binnen de BlaZIB-studie zijn nog veel meer aspecten van de blaaskankerzorg geëvalueerd. Er is bijvoorbeeld gekeken naar de variatie in behandeling met neoadjuvante chemotherapie bij geopereerde patiënten en naar de variatie in het niet tumorgericht behandelen van patiënten met niet-gemetastaseerd spierinvasieve blaaskanker.

Daarnaast zijn uitkomsten als overleving, kwaliteit van leven en de ervaringen van patiënten met betrekking tot bijvoorbeeld de informatievoorziening en besluitvorming, uitgebreid in kaart gebracht.

Brochure met uitkomsten voor deelnemende patiënten

Alle resultaten uit de BlaZIB-studie zijn gebundeld in een rapportage, gericht aan de wetenschappelijke verenigingen betrokken bij de blaaskankerzorg. Speciaal voor patiënten en hun naasten werd er een brochure gemaakt waarin op een toegankelijke wijze alle resultaten worden samengevat. Deze brochure kunt u hier downloaden (pdf). Wilt u liever een hardcopy ontvangen? Stuur dan een verzoek via blazib@iknl.nl

Data blijven beschikbaar voor onderzoek

De in de BlaZIB-studie verzamelde data zullen ook voor toekomstige onderzoeksvragen beschikbaar blijven. Het betreft zowel de klinische data als de data over kwaliteit van leven. Hier kunt u een gegevensaanvraag indienen. 

Meer weten over de BlaZIB-studie? 

Op de BlaZIB-website staat een overzicht van alle wetenschappelijke artikelen en presentaties over de BlaZIB-studie. Hier komen ook de resultaten van toekomstig onderzoek te staan.

Ook op deze projectpagina is meer informatie te vinden. Informatie over de publicaties is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl.

Voor vragen over blaaskanker kunt u contact opnemen met senior onderzoeker dr. Katja Aben of adviseur dr. Vera Atema.

Gerelateerde projecten

BlaZIB: Landelijk cohort voor blaaskankerzorg

Het doel van BlaZIB (BlaaskankerZorg In Beeld) is om inzicht te geven in de kwaliteit van zorg en deze waar mogelijk te verbeteren. Om dit doel te bereiken brengen onderzoekers de blaaskankerzorg in beeld vanaf het optreden van de eerste klachten tot en met een paar jaar na de diagnose en behandeling van blaaskanker.

lees verder
Medewerkers

Katja Aben

dr. Katja Aben

hoofdonderzoeker

lees verder

Vera Atema

portretfoto dr. Vera Atema adviseur urogenitale kanker

adviseur urogenitale kanker

lees verder
Gerelateerd nieuws

Promotieonderzoek toont aanzienlijke variatie blaaskankerzorg Nederland

cover proefschrift blaaskanker Lisa van Hoogstraten

Het creëren van een solide basis voor aanbevelingen om de zorg voor patiënten met blaaskanker te verbeteren. Dat is de doelstelling van het proefschrift ‘Blaaskankerzorg in Nederland; zijn richtlijnen en praktijk met elkaar in harmonie?’ van IKNL-onderzoeker Lisa van Hoogstraten. Samen met collega’s onderzocht ze de afgelopen jaren diverse aspecten van de blaaskankerzorg in Nederland door de variatie tussen ziekenhuizen te beoordelen, onderliggende factoren te identificeren en het effect van de variatie op de klinische uitkomsten en de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven van patiënten te evalueren.

lees verder

Veel ruimte voor verbetering in toepassing neoadjuvante chemotherapie bij spierinvasieve blaaskanker

Arm vrouw met infuus chemotherapie

Uit onderzoek blijkt dat er grote ziekenhuisvariatie bestaat in het gebruik van neoadjuvante chemotherapie bij patiënten met spierinvasieve blaaskanker. Dit lijkt impact te hebben op de overleving van de patiënt. De variatie kan voor een deel worden gereduceerd door betere naleving van de richtlijnen voor patiënten met stadium T3-4a blaaskanker en door kritische herevaluatie van de richtlijnen op basis van toekomstig wetenschappelijk onderzoek voor patiënten met stadium T2 blaastumoren. De onderzoekers hopen dat de studie leidt tot meer eenduidig beleid.

lees verder