vrouw in gesprek met arts

Snellere start behandeling hangt niet samen met betere overleving bij niet-kleincellige longkanker

Over het algemeen wordt gedacht dat het goed is om zo snel als kan te starten met de behandeling van patiënten met niet-kleincellige longkanker (NSCLC). In een recente Nederlandse studie werd echter geen bewijs gevonden voor een gunstig effect van snelle start bij niet-kleincellige longkanker stadium III en IV. Dat staat te lezen in het artikel over het onderzoek van Sosse Klarenbeek van RadboudUMC en collega’s, dat zij uitvoerden op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie. 

De aanname dat een snelle start van behandeling de overleving van patiënten met niet-kleincellige longkanker gunstig beïnvloedt is niet bewezen. In deze studie werd gekeken naar de relatie tussen de tijd-tot-behandeling en de overleving bij patiënten met niet-kleincellige longkanker, stadium III en IV. 

Soms lager risico op overlijden bij langere tijd tot behandeling

Het risico op overlijden was significant verlaagd bij patiënten met een langere tijd-tot-behandeling voor patiënten met stadium III die alleen radiotherapie ontvingen of een vorm van systemische therapie. Ook was het risico op overlijden significant verlaagd bij patiënten met een langere tijd-tot-behandeling met stadium IV die chemotherapie en/of immunotherapie kregen. Er werd geen significant verband gevonden tussen de tijd-tot-behandeling en het risico op overlijden bij patiënten met stadium III die behandeld werden met chemo-radiotherapie en bij patiënten met stadium IV die doelgerichte therapie kregen. Complexere diagnostische procedures vertragen vaak de start van de behandeling. Klarenbeek:

Nu langer wachten met het starten van behandeling soms zelfs lijkt samen te hangen met een lager risico op overlijden, kunnen we dit ook duidelijk aan patiënten uitleggen. Soms zien we ook geen effect van langer wachten met start van behandeling. Bij mutaties bijvoorbeeld zien we geen relatie tussen tijd-tot-behandeling en risico op overlijden. Dit is belangrijk om te weten omdat zorgvuldige moleculaire diagnostiek soms tijd kost. Ondanks dat de studie geen nadelig effect laat zien van langer wachten met de start van behandeling, willen we wel het belang van tijdig behandelen blijven aanstippen.

Verdere evaluatie geadviseerd

Hoewel het dus over het algemeen belangrijk is om zo snel als mogelijk te starten met een behandeling, vond deze studie geen bewijs dat een snellere start van de behandeling de uitkomsten verbetert voor patiënten met niet-kleincellige longkanker stadium III en IV. Het ogenschijnlijk nadeel van een snellere start van de behandeling is paradoxaal en vermoedelijk gerelateerd aan vertekening; waarschijnlijk ingegeven door ongemeten patiënt- en tumorkenmerken en door klinische urgentie die de tijdlijnen van behandeling bepalen. Het advies van de onderzoekers is om de tijd-tot-behandeling en de impact ervan continu te evalueren als therapeutische opties verder ontwikkelen en verbeteren. 

Impact of time-to-treatment on survival for advanced non-small cell lung cancer patients in the Netherlands: a nationwide observational cohort study | Thorax (bmj.com)