Centralisatie mogelijk oplossing voor oudere patiënt met blaaskanker

Voordat centralisatie van chirurgie voor patiënten met spierinvasieve blaaskanker werd geïntroduceerd, waren een hogere leeftijd en ernstige comorbiditeit onafhankelijke voorspellers voor het onthouden van een cystectomie. Dit vanwege de grote kans op medische complicaties na de behandeling. Cystectomie wordt echter geassocieerd met een betere overleving. Dr. Katja Goossens-Laan en collega's stellen dat centralisatie van chirurgische behandeling wellicht een oplossing is voor de mogelijke onderbenutting van medische zorg voor ouderen en patiënten met ernstige comorbiditeit.

In deze studie wordt met behulp van data van de Kankerregistratie onderzocht of een hogere leeftijd, sociaaleconomische status (SES) en aanwezigheid van ernstige comorbiditeiten van invloed zijn op de keuze van een behandeling en de overleving van patiënten met spierinvasieve blaaskanker (MIBC) in Nederland.

Leeftijd, SES en comorbiditeit
De onderzoekers bestudeerden een opeenvolgende reeks patiënten met spierinvasieve blaaskanker gedurende de periode 1995 - 2009 voorafgaand aan centralisatie van cystectomie. De onafhankelijke effecten van leeftijd, SES en ernstige comorbiditeit op de therapiekeuze en het effect hiervan op de totale overleving werden geschat door multivariate logistische regressie respectievelijk multivariate Cox regressie.

Van de 2.445 geïncludeerde patiënten was 38 procent 75 jaar of ouder op het moment van diagnose en had 63 procent tenminste één ernstige comorbiditeit. Een hogere leeftijd en ernstige comorbiditeit waren onafhankelijke voorspellers voor het onthouden van cystectomie. De sociaaleconomische status was dat niet (61-74 versus <=60: OR:0.8; 95% CI: 0.6- 1.0; ≥75 versus ≤60: OR: 0.1; 95% CI: 0.1-0.2; één comorbiditeit versus geen: OR:0.7; 95% CI: 0.5-0.9; twee comorbiditeiten versus geen: OR: 0.6; 95% CI: 0.5-0.8).

Patiënten die een cystectomie, externe radiotherapie of interstitiële radiotherapie (IRT) headden ondergaan, hebben een betere overleving onafhankelijk van leeftijd, SES en ernstige comorbiditeit. (HR: 0.4; 95% CI:0.4-0.5; HR: 0.8; 95% CI:0.7-0.9; HR: 0.4; 95% CI:0.3-0.5, respectievelijk).

Centralisatie cystectomie
Voorafgaand aan centralisatie van cystectomie waren hogere leeftijd en ernstige comorbiditeit van de patiënt onafhankelijke voorspellers voor het onthouden van een cystectomie vanwege de grote kans op medische problemen op korte termijn na de behandeling. Aangezien cystectomie wordt geassocieerd met een betere overleving (onafhankelijk van leeftijd, SES en ernstige comorbiditeit), vragen de onderzoekers zich af of cystectomie is onderbenut bij ouderen en bij patiënten met ernstige comorbiditeit. Centralisatie van chirurgische behandeling van deze patiënten is wellicht een oplossing voor deze mogelijke onderbenutting.

  • C.A. Goossens-Laan, A.M. Leliveld, R.H.A. Verhoeven, P.J.M. Kil, G.H. de Bock, M.C.C.M. Hulshof, I.J. de Jong en J.W.W. Coebergh: 'Effects of age and comorbidity on treatment and survival of patients with muscle invasive bladder cancer'.