Behandeling hoofd-halskanker

De keuze voor de behandeling van patiënten met hoofd-halskanker wordt grotendeels bepaald door het stadium van de ziekte, maar de plaats van de kanker en de gevoeligheid van de kanker voor behandelingen zijn ook belangrijk. De belangrijkste behandelingen voor hoofd-halskanker zijn chirurgie, radiotherapie of een combinatie van beide. Systemische therapie, zoals chemotherapie of doelgerichte therapie wordt momenteel meestal ter ondersteuning van andere behandelingen gegeven en speelt dus een relatief kleine rol.

Het stadium is een maat voor de uitgebreidheid van de ziekte. Hoofd-hals tumoren worden ingedeeld volgens de TNM Classificatie van Maligne Tumoren (TNM 8) of, als die niet bestaat, volgens de extent of disease-classificatie. Tumoren worden onderverdeeld in laag stadium, hoog stadium, ziekte op afstand of onbekend stadium. Lees meer over de stadiumindeling en stadiumverdeling bij diagnose.

Behandeling van laag stadium kanker

Voor patiënten met kanker met een laag stadium, is alleen chirurgie of alleen radiotherapie de meest voorkomende vorm van behandeling. De keuze hangt voor een groot deel af van de bereikbaarheid van de plaats van de kanker voor de chirurg. Kanker van de lip of mondholte wordt meestal met chirurgie behandeld, terwijl kanker van de orofarynx, hypofarynx, larynx, nasofarynx en neus(bij)holte(n) vaker met radiotherapie wordt behandeld. HPV-positieve orofarynxtumoren worden bovendien vaak met radiotherapie gecombineerd met systemische therapie behandeld. Deze tumoren worden namelijk wel laag stadium genoemd omdat de overleving erg goed is, maar toch komen uitzaaiingen in de regionale lymfeklieren wel voor en dan wordt er vaak uitgebreider behandeld. Speekselkliertumoren worden meestal behandeld met chirurgie gevolgd door bestraling.

Behandeling van hoog stadium kanker

Patiënten met een hoog stadium kanker krijgen meestal een combinatie van behandelingen, bijvoorbeeld radiotherapie en systemische therapie voor nasofarynx of HPV-positieve orofarynxkanker. Ook de combinatie chirurgie en radiotherapie wordt vaak toegepast, zoals bij mondholtekanker, kanker van de neus(bij)holte(n) en speekselklierkanker. HPV-negatieve of onbekend orofarynxkanker en hypofarynxkanker worden ongeveer even vaak alleen met radiotherapie als met radiotherapie in combinatie met systemische therapie behandeld. Kanker van de larynx wordt in de helft van de gevallen alleen met radiotherapie behandeld. Kanker van de lip wordt even vaak met chirurgie als met radiotherapie (soms ook brachytherapie = inwendige bestraling) behandeld.

Behandeling van ziekte op afstand

Patiënten met ziekte op afstand (uitzaaiingen in andere delen van het lichaam) krijgen meestal geen behandeling (34%) of alleen radiotherapie (33%). In deze gevallen is de behandeling meestal niet meer gericht op de bestrijding van kanker, maar op symptoombestrijding. In 17% van de gevallen maakt systemische therapie deel uit van de behandeling van patiënten met ziekte op afstand. Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van nieuwe systemische therapieën zoals doelgerichte therapie, die beloftevol zijn voor de toekomst. Van de 17% waarin systemische therapie wordt gegeven in 2017 t/m 2021, bestond de behandeling in 5% van de gevallen uit ‘klassieke” chemotherapie en in 12% van de gevallen uit deze nieuwe doelgerichte therapieën.

Meer cijfers

Bekijk cijfers over incidentie, prevalentiesterfte en overleving en informatie over de impact van COVID-19 op de incidentie van hoofd-halskanker.