Nieuws

Frequent voorkomende complicaties na chirurgie, zoals naadlekkage, (buik)sepsis en overmatig bloedverlies, hebben bij patiënten met dikkedarmkanker ernstige gevolgen voor de uitkomsten op korte en lange termijn. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van Anne Breugom (LUMC) en collega’s op basis van een studie in vijf ziekenhuizen in West-Nederland. De studie bevestigt de langdurige effecten van chirurgische complicaties die onder meer leiden tot een verminderde 1-jaarsoverleving, daling van de algehele 5-jaarsoverleving en toegenomen kans op recidieven bij deze patiënten.

Ziekenhuizen in de regio Leiden/Den Haag hebben aan de hand van de PRISMA-analyse onderzoek gedaan naar de oorzaken van sterfte van sommige patiënten met longkanker na chirurgie. In de regio Rotterdam Rijnmond/Westland waar ook een PRISMA-analyse is uitgevoerd, blijkt dat de zorg voor patiënten met ovariumkanker beter kan. Beide analyses zijn uitgevoerd onder begeleiding van IKNL en bracht van een aantal sterftegevallen en casussen van overleden patiënten belangrijke behandelverschillen aan het licht. Op basis van de resultaten zijn maatregelen genomen ter verbetering van de zorg. De resultaten staan deze week gepubliceerd in Medisch Contact.

Patiënten met alvleesklierkanker die een pancreatoduodenectomie krijgen in een medisch centrum waar deze operatie 40 keer of vaker per jaar wordt uitgevoerd, hebben minder kans om binnen 90 dagen na de operatie te overlijden. Ook de langetermijnoverleving van deze patiënten is beter bij hogere operatievolumes. Dat blijkt uit onderzoek van Lydia van der Geest (IKNL) en Bengt van Rijssen (AMC) samen met de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG). Volgens de onderzoekers staat het optimale volumeplafond nog niet definitief vast. Hiervoor is vervolgonderzoek nodig naar onder meer de case-mix, multidisciplinaire zorg, reisafstanden en voorkeuren van de patiënt.

Behandeling van uitzaaiingen in het buikvlies door middel van cytoreductieve chirurgie gecombineerd met hypertherme intraperitoneale chemotherapie (CRS + HIPEC) kan bijdragen aan het verhogen van de overlevingskansen van patiënten met dikkedarmkanker. Zorgvuldige selectie van patiënten blijft echter nodig om te bepalen of deze operatie haalbaar is. Dit is één van de conclusies in het proefschrift ‘Clinical Experiences with Peritoneal Carcinomatosis’, waarop Thijs van Oudheusden (IKNL, Catharina Ziekenhuis) 8 april promoveert aan Maastricht University. Hierin gaat hij onder meer in op de pre-operatieve selectie van patiënten, CRS + HIPEC bij terugkerende ziekte en uniformiteit van behandelprotocollen. 

Het percentage vrouwen dat binnen 5 jaar na een borstkankeroperatie te maken krijgt met een lokaal recidief is in Nederland laag en in de periode tussen 2003 en 2006 verder gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van Margriet van der Heiden en Sabine Siesling (IKNL) en collega’s. Deze bevinding is volgens de onderzoekers relevant om de kwaliteit van de borstkankerzorg in Nederland in breder perspectief te plaatsen. De waarde van het 5-jaars lokaal-recidiefpercentage als indicator voor de zorgkwaliteit op ziekenhuisniveau is echter beperkt, omdat met deze indicator niet tijdig ziekenhuizen opgespoord kunnen worden met een te hoog recidiefpercentage. Mede omdat het aantal recidieven erg laag is, zodat er geen statistisch significante verschillen tussen ziekenhuizen gevonden kunnen worden.   

Organisatorische factoren in ziekenhuizen zijn van invloed op het aantal directe borstreconstructies dat wordt verricht na amputatie. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek door IKNL. Prof. dr. Sabine Siesling: “Dit betekent een goede stap in de verbetering van de borstkankerzorg in Nederland. Een directe borstreconstructie na amputatie moet voor iedere patiënt die daarvoor in aanmerking komt en daarvoor kiest, beschikbaar zijn”.

Tussen 2010 en 2013 kreeg 15% van alle patiënten in Nederland met stadium IIIA niet-kleincellige longkanker een operatie, van wie een minderheid voorafgaand ook inductietherapie kreeg. De 4-jaarsoverleving was het hoogste bij patiënten met inductietherapie + chirurgie (51%), gevolgd door chirurgie ± adjuvante therapie (39%) en chemoradiotherapie (27%). Dat blijkt uit onderzoek van Chris Dickhoff (VUmc) en collega’s. Hoewel de studie een aantal beperkingen kent, schept deze voor het eerst een helder beeld van het effect van chirurgie bij patiënten met lokaal gevorderd stadium IIIA NSCLC in Nederland. Extra onderzoek blijft nodig om te bepalen welke patiënten het meeste baat hebben bij een specifieke therapie. 

Oudere patiënten met pancreascarcinoom hebben profijt van centralisatie bij de chirurgische behandeling van pancreascarcinoom. Dat blijkt uit een studie van Lydia van der Geest en collega’s op basis van analyse van uitkomsten van chirurgische behandeling van oudere patiënten met pancreascarcinoom tussen 2005 en 2013. Vanwege het risico van postoperatieve sterfte en slechtere, algehele overleving behoren deze ouderen tot de categorie ‘patiënten met een hoog risico’. Om die reden adviseren de onderzoekers deze patiënten chirurgisch behandeling aan te bieden in ziekenhuizen met hoge operatievolumes.