Nieuws Huidkanker

Huidkanker komt veel voor bij ouderen. Toch is huidkanker meer dan alléén een typische ouderdomsziekte. De laatste jaren is er daarnaast toenemende aandacht voor met name melanoom bij jongvolwassenen en kinderen. Melanomen op kinderleeftijd worden gemakkelijk gemist, doordat deze melanomen minder ABCDE-karakteristieken vertonen dan melanomen bij volwassenen.  

Uit een evaluatie van Erasmus MC in opdracht van Zorginstituut Nederland van het aantal medische nacontroles na behandeling, bleek dat patiënten met een laag risico basaalcelcarcinoom meer nacontrolebezoeken kregen dan volgens de richtlijn geïndiceerd. Bij patiënten met een plaveiselcelcarcinoom, zowel hoog- als laag-risico, werden de medische nacontrole bezoeken minder vaak uitgevoerd dan aanbevolen in de geldende richtlijn. Het Zorginstituut zal veranderingen naar aanleiding van implementatie van de deels herziene landelijke richtlijnen monitoren. 

De melanoomcentra in Noordoost-Nederland organiseerden een symposium over recente ontwikkelingen en om regionale afspraken te maken over adjuvante behandelingen voor hoog stadium melanomen. Ruim vijftig medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en andere belangstellenden uit de drie noordelijke provincies waren aanwezig. De nieuwe behandelmogelijkheden hebben niet alleen gevolgen voor het werk van internist-oncologen in de veertien melanoomcentra in Nederland waar de adjuvante behandeling plaatsvindt, maar raken ook het werk van andere betrokken disciplines en/of ziekenhuizen eromheen.

Uit gegevens van kankerregistraties uit 18 Europese landen blijkt dat de incidentie van invasieve en in situ melanomen is toegenomen tussen 1995 en 2012. De trends in incidentie verschilden aanzienlijk tussen de Europese landen, waarbij de groei in incidentie in Nederland uitzonderlijk groot was. 

De incidentie van het merkelcelcarcinoom (MCC), een zeldzame, potentieel agressieve vorm van huidkanker, is de afgelopen decennia gestegen. Deze vorm van huidkanker wordt vooral gelokaliseerd in het hoofd-hals gebied (43%) en de extremiteiten (40%). Sanne Uitentuis (Amsterdam UMC) e.a. gebruikten gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van bijna 2.000 patiënten om incidentie, behandeling en overleving van MCC in Nederland te bestuderen. De resultaten van de studie benadrukken het belang van implementatie van nieuwe behandelstrategieën. 

In het door ZonMw gefinancierde project PATH (Predictieve Analyse voor THerapie) is een samenwerkingsverband opgezet tussen 35 pathologieafdelingen in Nederland, oncologen, longartsen, PALGA en IKNL om de moleculaire predictieve diagnostiek in Nederland te optimaliseren. Het project is gericht op de moleculaire analyses die belangrijk zijn voor therapiekeuze van patiënten met kanker. Mutaties in het DNA van een tumor voorspellen welke patiënten wel of geen baat zullen hebben bij de behandeling met doelgerichte therapieën. Eén van de tumortypes waarop wordt gefocust is melanoom. Daarnaast richt het project zicht op colorectaal carcinoom, niet-kleincellig longcarcinoom en gastro-intestinale stromaceltumoren.

Binnen de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) heeft een aantal veranderingen plaatsgevonden bij de registratie van huidtumoren. Zo zijn er flinke stappen gezet in het automatisch signaleren van huidtumoren vanuit het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA). Ook is de registratie van hoog risico melanomen verder uitgebreid. 

Het aandeel patiënten gediagnosticeerd met stadium-IV-melanomen van onbekende primaire cellen (MUP) is tussen 2003 en 2016 gestegen tot meer dan de helft van de totale MUP-incidentie. De algehele overleving van deze patiënten lijkt echter significant te zijn verbeterd (van vier naar elf maanden) sinds de introductie van nieuwe therapiemogelijkheden, zo blijkt uit onderzoek van Daniëlle Verver (Erasmus MC) en collega’s. Deze bevindingen zijn zeer relevant voor de klinische praktijk. De verwachting is dat de algehele overleving van patiënten met deze ziekte verder zal aanhouden, zelfs bij patiënten met traditioneel slechtere behandeluitkomsten.