Diagnostiek

De huidige richtlijn adviseert pathologische bevestiging van alvleeskliertumoren alvorens tot behandeling met chemotherapie wordt overgegaan. Echter het verkrijgen van weefsel kan moeilijk zijn, met name in het geval van lokaal voortgeschreden tumoren. De mediane overleving van patiënten zonder pathologische bevestiging suggereert dat een ruime meerderheid ook invasieve alvleesklierkanker had. Nienke Bernards en collega’s stellen daarom dat behandeling in een geselecteerde groep patiënten zonder pathologische bevestiging gerechtvaardigd lijkt.

Het ziektevrij interval, voorafgaand aan een locoregionaal recidief van borstkanker, is een onafhankelijke, prognostische factor voor het voorspellen van de overlevingskansen. Naarmate het ziektevrije interval langer is op het moment dat een locoregionaal recidief wordt vastgesteld, des te beter de prognose van deze patiënten. Die conclusie trekken Annemieke Witteveen (MIRA Institute, Universiteit Twente) en collega’s op basis van een landelijke studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie, waarin de gegevens van ruim 37.000 vrouwen met borstkanker zijn meegenomen.

De wachttijden voor patiënten met een plaveiselcelcarcinoom in het hoofd-halsgebied zijn lang in Nederland. Uit een studie van Michel van Harten (NKI-AvL) en collega’s blijkt dat een langere wachttijd tot aan de behandeling een negatief effect heeft op de overlevingskansen van deze patiënten. Het is wereldwijd de eerste studie over hoofd-halskanker, waarin is aangetoond dat wachttijden patiëntenlevens kosten. De onderzoekers adviseren patiënten met kanker of verdachte afwijkingen zo vroeg mogelijk te verwijzen naar een oncologisch centrum dat gespecialiseerd is in hoofd-halstumoren. Daarnaast is er behoefte om de zorgpaden voor deze patiënten te optimaliseren.

Nieuwe moleculaire markers gericht op de methylatie van TBX2 en TBX3-genen zijn uitstekend geschikt om de progressie naar spierinvasieve blaaskanker te voorspellen bij patiënten met primaire pTaG1 / 2 blaaskanker. Dat hebben Willemien Beukers en collega’s aangetoond in een recente studie die onlangs is gepubliceerd in Modern Pathology. Met behulp van deze biomarkers kan het uitvoeren van voor de patiënt belastende cystoscopieën tijdens de follow-up aanzienlijk worden beperkt.

Sinds de introductie van de PET-scan is het aandeel patiënten met stadium IV niet-kleincellige longkanker (NSCLC) toegenomen. De grootste stijgingen werden waargenomen tussen 1997 en 2003. Uit onderzoek van Melinda Schuurman (IKNL) en collega’s blijkt dat ook in regio’s zónder PET-scan een aanzienlijke toename van het aantal patiënten met stadium IV wordt gezien. Volgens de onderzoekers suggereert deze uitkomst dat ook andere factoren of verbeteringen in diagnostiek hieraan hebben bijgedragen.

De diagnose van myelodysplastisch syndroom (MDS) en chronische myelomonocytaire leukemie (CMML) is moeilijk, waardoor de registratie van deze aandoeningen niet altijd eenduidig is. Uit onderzoek van Avinash Dinmohamed (Erasmus MC) en collega’s blijkt dat DBC-informatie van MDS-patiënten die beenmergonderzoek ondergingen, overeenkomt met informatie in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Zonder bevestiging van de diagnose via beenmergonderzoek bestaat het risico van een verkeerde diagnose, onderregistratie en inadequate zorg. Daarnaast stellen de onderzoekers vast dat de meeste oudere patiënten met MDS of CMML, met of zonder beenmergonderzoek, geen behandeling krijgen.

Slokdarm-, alvleesklier- en eierstokkanker zijn ‘moeilijke’ tumorsoorten, zowel wat betreft vroege ontdekking als behandeling, waardoor de prognose voor deze tumorsoorten nog steeds slecht is. Het nieuwste KWF-signaleringsrapport over vroege ontdekking schetst mede op basis van de NKR de stand van de wetenschap en klinische praktijk. Conclusie: er zijn kleine maar belangrijke aangrijpingspunten om vroege ontdekking bij deze tumorsoorten te bevorderen.

Patiënten met borstkanker bij wie positieve okselklieren zijn gevonden na een echografie, hebben ongunstigere ziektekenmerken en een slechtere prognose dan patiënten bij wie positieve okselklieren worden aangetroffen na een schildwachtklierprocedure. Het achterwege laten van lymfeklierdissectie dient daarom volgens Nicole C. Verheuvel (Máxima Medisch Centrum) en collega’s vooralsnog alleen toegepast te worden bij patiënten met een positieve schildwachtklierprocedure.