Nieuws Borstkanker

Vrouwen met oestrogeen- en HER2-positieve (ER+/HER2+) borstkanker die in de perimenopausale fase (45 jaar tot en met 55 jaar) zijn behandeld met overwegend aromataseremmers vertonen de beste recidiefvrije en algehele overleving. Dat blijkt uit een studie van Gwen Dackus (NKI/UMCU) en collega’s met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Hormoontherapie met aromataseremmers zou volgens de onderzoekers daarom de voorkeursbehandeling moeten zijn bij ER+/HER2+patiënten in deze leeftijdsfase. Premenopausale vrouwen ontleenden geen extra voordeel aan aromataseremmers ten opzichte van tamoxifen, terwijl bij postmenopauzale vrouwen een klein, maar niet-significant, voordeel werd gezien na aromatasetherapie.

Een groot deel van de landelijke richtlijn Borstkanker is herzien en voor iedereen beschikbaar via www.oncoline.nl en www.richtlijnendatabase.nl. In de nieuwe richtlijn zijn onder meer nieuwe geneesmiddelen en screeningsadviezen voor nieuwe mutaties van borstkanker opgenomen. Daarnaast is er meer aandacht voor kwaliteit van leven bij kanker en voor gedeelde besluitvorming met de patiënt. 

Het PREDICT-model (versie 2.0) geeft een betrouwbare prognose van de algehele 5- en 10-jaarsoverleving bij de meeste patiënten met borstkanker in Nederland. De prognose van de algehele 5- en 10-jaarsoverleving bij patiënten met een negatieve oestrogeenreceptor vergt echter wel een zorgvuldige interpretatie. Dat concluderen  Marissa van Maaren (IKNL, Universiteit Twente) en collega’s uit Nederland, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de European Journal of Cancer. Ook ten aanzien van de algehele 10-jaarsoverleving bij patiënten van 75 jaar en ouder, patiënten met T3-tumoren en patiënten bij wie endocriene therapie en chemotherapie wordt overwogen is omzichtige interpretatie wenselijk.

In wetenschappelijk studies naar borstkanker worden vaak uitkomstmaten gebruikt als “5-jaarsoverleving” of “kans op een recidief binnen 5 jaar’. Het lijkt logisch dat onderzoekers daarmee hetzelfde bedoelen, maar uit onderzoek van Martine Moossdorff blijkt dat er veel verschillende definities in omloop zijn die vergelijkingen tussen studies kunnen bemoeilijken. Ze beschrijft in haar proefschrift suggesties voor een betere standaardisering van recidieven en uitzaaiingen van borstkanker, maar ook voor een betere bepaling van het individuele risico op terugkeer van de ziekte bij verschillende subtypes en de timing daarvan. Deze informatie is relevant voor patiënten, maar draagt ook bij aan beter, sneller en betrouwbaarder onderzoek naar borstkanker. 

Ondanks landelijke richtlijnen over aanvullende behandeling bij borstkanker, blijft er in de klinische praktijk controverse bestaan over het gebruik van adjuvante chemotherapie bij diverse subgroepen patiënten met een vroeg stadium van borstkanker. Verder blijkt dat inzet van genexpressieprofielen bij de helft van de patiënten met een positieve oestrogeenreceptor leidt tot wijziging van de besluitvorming over aanvullende chemotherapie. Deze en andere conclusies staan te lezen in het proefschrift  van Anne Kuijer ‘Interplay Between Gene Expression Profiling and Adjuvant Systemic Therapy Decision-Making in Early Stage Breast Cancer Patients’. De verdediging vindt plaats op 26 oktober 2017 aan de Universiteit Utrecht.

De Monitor 2015 van het bevolkingsonderzoek borstkanker is sinds 27 september 2017 beschikbaar. De resultaten laten op landelijk niveau een stabiel bevolkingsonderzoek borstkanker zien. De belangrijkste uitkomsten van het bevolkingsonderzoek borstkanker voor het verslagjaar 2015 zijn becijferd door IKNL. 

In 2016 werden ruim 17.000 nieuwe diagnoses van borstkanker gesteld, ongeveer gelijk aan een jaar eerder. Bij circa 14.600 patiënten ging het om een invasieve vorm van borstkanker. Bij de overige patiënten gaat het om DCIS, een voorstadium van borstkanker. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De cijfers tonen aan dat het aantal vrouwen met uitgezaaide borstkanker bij diagnose is toegenomen. Dat is mogelijk een gevolg van de introductie van betere diagnostische technieken. IKNL ondersteunt daarom wetenschappelijk onderzoek naar achterliggende oorzaken en betere behandelingen.

Borstsparende chirurgie met radiotherapie laat op lange termijn een gelijke of betere borstkankerspecifieke overleving zien dan mastectomie bij patiënten met een vroeg stadium van borstkanker. Dat concluderen Mirelle Lagendijk (Erasmus MC) en collega’s aan de hand van een groot nationaal onderzoek met data van bijna 130.000 patiënten. De uitkomsten ondersteunen de hypothese dat borstsparende chirurgie met radiotherapie de voorkeur verdient bij de meeste patiënten met borstkanker bij gelijke geschiktheid van beide behandelopties. Dit geldt volgens de onderzoekers in het bijzonder voor patiënten ouder dan 50 jaar, patiënten met een comorbiditeit bij diagnose en patiënten die niet in aanmerking komen voor adjuvante chemotherapie.